ความสำคัญของการบำรุงรักษาหม้อแปลงไฟฟ้าประจำปีมีอะไรบ้าง

การบำรุงรักษาหม้อแปลงไฟฟ้าประจำปีมีอะไรบ้าง และมีความสำคัญอย่างไร

ไฟฟ้าเป็นส่วนหนึ่งในการดำรงชีวิตไม่ว่าจะเป็นการใช้ชีวิตประจำวันหรือการทำงานเพราะปัจจุบันทุกช่วงเวลาของชีวิตจะต้องมีไฟฟ้าเข้ามาเกี่ยวข้องตั้งแต่ตื่นขึ้นมาจนนอนหลับไปและ ส่วนที่สำคัญในระบบไฟฟ้าที่ขาดไม่ได้คือหม้อแปลงไฟฟ้าเพราะเป็นอุปกรณ์หลักที่ทำให้เราสามารถนำไฟฟ้ามาใช้ได้ 

หน้าที่ของหม้อแปลงไฟฟ้า 

หม้อแปลงไฟฟ้า (Transformer) เป็นอุปกรณ์ที่ทำหน้าที่แปลงพลังงานไฟฟ้าในวงจรหนึ่งให้เป็นพลังงานไฟฟ้าที่มีความถี่เท่ากันในอีกวงจรหนึ่ง ซึ่งจะแปลงด้วยไฟฟ้ากระแสสลับ และหม้อแปลงยังทำหน้าที่ในการเพิ่มหรือลดแรงดันไฟฟ้าภายในวงจร แต่ไม่สามารถเพิ่มหรือลดกำลังไฟฟ้าและความถี่ได้ โดยหม้อแปลงจะทำงานบนหลักการเหนี่ยวนำของแม่เหล็กไฟฟ้า เมื่อแรงดันไฟฟ้ากระแสสลับถูกนำไฟใช้กับขดลวดปฐมภูมิ แรงดันไฟฟ้าถูกเหนี่ยวนำไปยังขดลวดทุติยภูมิส่งผลให้มีกระแสไฟฟ้าออกมาให้ใช้งานได้ โดยการเปลี่ยนแปลงของแรงดันไฟฟ้าจะขึ้นกับอัตราการหมุนของขดลวดทั้งสองนี้

อุบัติเหตุที่เกิดจากหม้อแปลงไฟฟ้า

อุบัติเหตุส่วนใหญ่ที่เกิดจากหม้อแปลงไฟฟ้า คือ หม้อแปลงระเบิด ซึ่งเมื่อเกิดขึ้นแล้ว มักส่งผลเสียเป็นอย่างมาก เพราะไฟฟ้าเป็นส่วนที่สำคัญในการดำรงชีวิต ทั้งภาคครัวเรือนและภาคอุตสาหกรรม ซึ่งสาเหตุของหม้อแปลงไฟฟ้าระเบิดเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น

ซึ่งในหม้อแปลงจะมีการกรอกน้ำมัน 500 ลิตร ถึง 1,000 ลิตร ขึ้นอยู่กับขนาดหม้อแปลง

สาเหตุของการเกิดอุบัติเหตุจากหม้อแปลงข้างต้น สามารถป้องกันได้ โดยการตรวจสอบหม้อแปลงเป็นประจำทุกปี เพื่อให้หม้อแปลงไฟฟ้ามีความปลอดภัย และพร้อมใช้งานอยู่เสมอในการตรวจสอบความปลอดภัยของระบบไฟฟ้ามีกฎหมายกำหนดไว้ ได้แก่

ตรวจสอบและรับรองระบบไฟฟ้าและบริภัณฑ์ไฟฟ้า กำหนดไว้ว่า “ให้นายจ้างจัดให้มีการตรวจสอบและจัดให้มีการบำรุงรักษาระบบไฟฟ้าและบริภัณฑ์ไฟฟ้าของสถานประกอบกิจการเพื่อให้ใช้งานได้อย่างปลอดภัยอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง และจัดทำบันทึกผลการตรวจสอบและรับรองระบบไฟฟ้าและบริภัณฑ์ไฟฟ้า” โดยให้บุคคลที่ขึ้นทะเบียนตามมาตรา 9 หรือนิติบุคคลที่ได้รับอนุญาตตามมาตรา 11 แห่งพระราชบัญญัติความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน พ.ศ. 2554 เป็นผู้ดำเนินการ

ซึ่งในบันทึกผลการตรวจสอบและรับรองระบบไฟฟ้าและบริภัณฑ์ไฟฟ้าจะมีรายละเอียดการตรวจสอบไว้อย่างละเอียดและในส่วนท้ายของรายงานจะมีสรุปความเห็นและข้อเสนอแนะไว้หากมีข้อที่ต้องดำเนินการแก้ไขจะถูกบันทึกไว้ตรงส่วนนี้และหากมีข้อที่ต้องแก้ไขผู้ประกอบกิจการควรรีบดำเนินการเพื่อความปลอดภัยในการใช้งานระบบไฟฟ้า

ข้อดีของการบำรุงรักษาหม้อแปลงไฟฟ้า

หม้อแปลงไฟฟ้า ทำหน้าที่นำพลังงานไฟฟ้าให้สามารถใช้ได้กับอุปกรณ์ไฟฟ้า และต้องทำหน้าที่ตลอดเวลา จึงมีความจำเป็นอย่างมากที่จะต้องได้รับการตรวจสอบและบำรุงรักษาเป็นประจำทุกปี โดยข้อดีของการบำรุงรักษาหม้อแปลงประจำปี มีข้อดีมากมาย เช่น

• สามารถรับและจ่ายกระแสไฟฟ้าได้อย่างต่อเนื่อง ไม่เกิดปัญหาหรืออุบัติเหตุ
• สามารถแก้ปัญหา หรือจุดบกพร่องได้ก่อนจะมีอุบัติเหตุหรือไฟไหม้เกิดขึ้น
• ยืดอายุการใช้งาน
• ป้องกันความเสียหายจากหม้อแปลงไฟฟ้า ที่ส่งผลต่อกระบวนการผลิต ทำให้หยุดชะงัก
• ป้องกันไม่ให้เกิดความเสียหายต่อหม้อแปลง เพราะหากเกิดความเสียหายเกิดขึ้น ย่อมมีค่าใช้จ่ายในการซ่อมบำรุงตามมา

สรุป

สาเหตุของการเกิดอุบัติเหตุจากหม้อแปลงไฟฟ้า มักเกิดจากการระเบิด ซึ่งในการระเบิดที่เกิดขึ้น เกิดจากการขาดการบำรุงรักษาตามระยะเวลา หรือการบำรุงรักษาประจำปี ซึ่งหม้อแปลงไฟฟ้าทำงานตลอดเวลา ไม่มีหยุดพัก จึงมีความจำเป็นต้องได้รับการตรวจสอบประจำปี เพื่อเป็นการป้องกันก่อนเกิดอุบัติเหตุหรือไฟไหม้เกิดขึ้น

บันทึกผลการตรวจสอบหม้อแปลงไฟฟ้าและบริภัณฑ์ไฟฟ้าจะมีรายละเอียดในการตรวจสอบระบบไฟฟ้าและบริภัณฑ์ไฟฟ้าโดยละเอียดโดยระบุข้อมูลทั่วไปของหม้อแปลงไฟฟ้าไว้ว่ามีหม้อแปลงกี่เครื่องรวมแล้วกี่ KVA โดยรายการตรวจสอบหม้อแปลงจะถูกบันทึกไว้อย่างละเอียด