การใช้ระบบ SCADA ในการเฝ้าระวังและควบคุมในโรงงาน

ระบบ SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition) เป็นเทคโนโลยีที่เข้ามามีบทบาทสำคัญในอุตสาหกรรมยุคใหม่ โดยเฉพาะในโรงงานที่ต้องการประสิทธิภาพสูง ความปลอดภัย และความสามารถในการติดตามกระบวนการผลิตแบบเรียลไทม์ การใช้ระบบ SCADA ไม่เพียงช่วยให้การจัดการกระบวนการผลิตมีประสิทธิภาพมากขึ้น แต่ยังเพิ่มขีดความสามารถในการตรวจสอบและป้องกันปัญหาที่อาจเกิดขึ้นในโรงงานได้อย่างทันท่วงที

ระบบ SCADA คืออะไร?

SCADA คือ ระบบที่ใช้สำหรับการควบคุมและเฝ้าระวังกระบวนการทางอุตสาหกรรม โดยการรวบรวมข้อมูลจากเซ็นเซอร์และอุปกรณ์ต่าง ๆ ในโรงงาน จากนั้นแสดงผลข้อมูลเหล่านั้นผ่านหน้าจอควบคุม เพื่อให้ผู้ปฏิบัติงานหรือผู้บริหารสามารถติดตามและควบคุมกระบวนการได้อย่างมีประสิทธิภาพ

องค์ประกอบหลักของระบบ SCADA ได้แก่:

1. RTUs (Remote Terminal Units): ทำหน้าที่รวบรวมข้อมูลจากอุปกรณ์ในโรงงาน
2. PLCs (Programmable Logic Controllers): ใช้ควบคุมกระบวนการเฉพาะในโรงงาน
3. HMI (Human Machine Interface): หน้าจอแสดงผลที่ช่วยให้ผู้ใช้งานสามารถโต้ตอบกับระบบได้
4. Network: ระบบเครือข่ายที่เชื่อมโยงส่วนต่าง ๆ ของ SCADA เข้าด้วยกัน

ความสำคัญของ SCADA ในโรงงาน

ระบบ SCADA มีความสำคัญต่อโรงงานในหลายด้าน ซึ่งรวมถึง:

1. เพิ่มประสิทธิภาพการผลิต: การรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลแบบเรียลไทม์ช่วยให้การตัดสินใจในกระบวนการผลิตแม่นยำและรวดเร็วยิ่งขึ้น
2. ลดต้นทุน: ระบบช่วยลดการสูญเสียทรัพยากรและเพิ่มความคุ้มค่าในกระบวนการผลิต
3. ความปลอดภัย: SCADA ช่วยตรวจจับและแจ้งเตือนปัญหาที่อาจนำไปสู่ความเสียหาย เช่น การรั่วไหลของแก๊สหรือการทำงานของอุปกรณ์ที่ผิดปกติ
4. การตรวจสอบที่มีประสิทธิภาพ: เจ้าของสถานประกอบการสามารถติดตามการทำงานของระบบในโรงงานจากระยะไกลผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต

หลักการทำงานของ SCADA

1. รวบรวมข้อมูล (Data Acquisition): SCADA ใช้เซ็นเซอร์และอุปกรณ์ตรวจวัดเพื่อเก็บข้อมูลต่าง ๆ เช่น อุณหภูมิ ความดัน หรือระดับของเหลว
2. ประมวลผล (Processing): ข้อมูลที่รวบรวมได้จะถูกส่งไปยัง PLC หรือ RTU เพื่อประมวลผล
3. แสดงผล (Visualization): ข้อมูลจะถูกแสดงผ่าน HMI เพื่อให้ผู้ปฏิบัติงานตรวจสอบสถานการณ์ได้ทันที
4. ควบคุม (Control): ผู้ใช้งานสามารถใช้ระบบ SCADA เพื่อปรับเปลี่ยนการทำงานของเครื่องจักรหรือกระบวนการต่าง ๆ

ประโยชน์ของ SCADA ในการเฝ้าระวังและควบคุม

1. การแจ้งเตือนปัญหาแบบเรียลไทม์
   ระบบ SCADA สามารถตรวจจับปัญหา เช่น การทำงานผิดพลาดของเครื่องจักร หรือการเปลี่ยนแปลงของค่าต่าง ๆ ที่อาจเกินขอบเขตที่กำหนดไว้ และแจ้งเตือนผ่านสัญญาณเสียง อีเมล หรือ SMS
2. ลดเวลาในการซ่อมบำรุง
   ข้อมูลที่ได้จาก SCADA ช่วยระบุสาเหตุของปัญหาได้อย่างรวดเร็ว ทำให้ทีมงานสามารถแก้ไขได้ทันท่วงที
3. เพิ่มความแม่นยำในการควบคุมกระบวนการ
   ระบบ SCADA ช่วยให้กระบวนการผลิตเป็นไปอย่างแม่นยำ ลดความคลาดเคลื่อนที่เกิดจากการปฏิบัติงานของมนุษย์
4. วิเคราะห์ข้อมูลเพื่อการพัฒนา
   ข้อมูลที่ระบบ SCADA รวบรวมไว้สามารถนำมาวิเคราะห์เพื่อปรับปรุงกระบวนการผลิต ลดการสูญเสีย และเพิ่มผลผลิต

รู้หรือไม่ ในโรงงานอุตสาหกรรม หรือสถานประกอบการที่จัดอยู่ในกฎกระทรวง 2565 กำหนดตามบัญชีที่ 1, 2 และ 3 เมื่อมีจำนวนลูกจ้างครบตามกำหนด ต้องมี เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยในการทำงาน (จป.) แต่ละระดับตามที่กำหนด เพื่อคอยดูแลความปลอดภัยในการทำงาน โดยต้องผ่านการอบรมจากศูนย์ฝึกก่อน เข้าทำงาน  คุณสามารถเลือกศูนย์ฝึกอบรมจาก  ใบอนุญาตจัดอบรมจากกรมสวัสดิการฯ และ การันตีคุณภาพจาก ISO 9001 ที่มาจากมาตรฐาน BSI

ตัวอย่างการใช้งาน SCADA ในโรงงาน

1. อุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่ม:
   ใช้ SCADA ในการควบคุมอุณหภูมิ ความดัน และความสะอาดในกระบวนการผลิต เพื่อให้มั่นใจว่าสินค้ามีคุณภาพตามมาตรฐาน
2. อุตสาหกรรมพลังงาน:
   ใช้ในการติดตามการทำงานของเครื่องกำเนิดไฟฟ้า รวมถึงการตรวจสอบระบบส่งกำลังเพื่อป้องกันการเกิดปัญหาด้านพลังงาน
3. อุตสาหกรรมเคมี:
   ใช้ SCADA ในการควบคุมกระบวนการผสมสารเคมีที่ต้องการความแม่นยำสูง

ข้อควรพิจารณาในการนำ SCADA มาใช้

1. ค่าใช้จ่าย: แม้ว่าระบบ SCADA จะมีประโยชน์มากมาย แต่ค่าใช้จ่ายในการติดตั้งและบำรุงรักษาอาจสูง ซึ่งควรพิจารณาความคุ้มค่าระยะยาว
2. การฝึกอบรมพนักงาน: พนักงานควรได้รับการฝึกอบรมเพื่อใช้งานระบบ SCADA อย่างถูกต้อง
3. ความปลอดภัยของระบบ: เนื่องจาก SCADA เชื่อมต่อกับเครือข่าย อาจเสี่ยงต่อการโจมตีทางไซเบอร์ จึงควรมีมาตรการป้องกันที่เหมาะสม

สรุป

การใช้ระบบ SCADA ในการเฝ้าระวังและควบคุมในโรงงานไม่เพียงเพิ่มประสิทธิภาพและความปลอดภัย แต่ยังช่วยลดต้นทุนในระยะยาว การตัดสินใจลงทุนในระบบ SCADA จึงเป็นการลงทุนที่คุ้มค่าในยุคที่การแข่งขันทางอุตสาหกรรมสูง เจ้าของสถานประกอบการควรพิจารณาประโยชน์และความเหมาะสมในการนำระบบ SCADA มาประยุกต์ใช้เพื่อยกระดับโรงงานให้สามารถแข่งขันในระดับสากลได้อย่างมั่นคง

บทความที่น่าสนใจ

• จิตวิทยางานโรยตัว เสริมสร้างความมั่นใจและจัดการความกลัวงานที่สูง
• เทคโนโลยี IoT กับระบบไฟอลาม นวัตกรรมเพื่อการป้องกันภัยยุคใหม่
• การสร้างจิตสำนึกความปลอดภัย ด้วย KYT
• คปอ. กับการควบคุมสารเคมีอันตรายในสถานที่ทำงาน